Logistieke dienstverlening is één van de sectoren die economisch het hardst getroffen wordt door de uitbraak van het coronavirus. Er zijn grote gevolgen voor voorraad- en transportplanning, waar in columns van onder andere Jan Fransoo en Walther Ploos van Amstel eerder aandacht aan werd besteed op logistiek.nl. Er is daarnaast een enorme impact op cashplanning die tot nu toe onderbelicht is gebleven. Daarom nu aan de hand van een paar specifieke vragen meer over de achtergronden en de financiële impact van corona op logistiek dienstverleners en de ketens waar zij deel van uit maken; verder ook een paar adviezen om hier zo goed mogelijk mee om te gaan.
Welke voorraadniveaus hanteren leveranciers?
Het thema ‘supply chain risk management’ is opeens relevanter dan ooit. Er is met name aandacht voor risico’s met betrekking tot de goederenstroom in de keten. En dat is logisch, want het is direct zichtbaar voor consumenten in de vorm van lege schappen of langere levertijden bij online bestellen. Yossi Sheffi, professor bij MIT en ‘Mister Supply Chain Risk Management’, adviseert bedrijven om aan ‘supplier mapping’ te doen, waarbij vragen worden gesteld als: waar zijn de fabrieken van jouw eerste- en tweedelijnsleveranciers? Hoe belangrijk zijn de onderdelen of producten die leveranciers maken? Wat zijn de voorraadniveaus van je leveranciers?
Kun je zelf financiële ondersteuning bieden?
Dit zijn natuurlijk zeer terechte vragen. Er zijn ook vragen die in mindere mate benadrukt worden, maar misschien wel net zo relevant zijn. Bijvoorbeeld wat is de financiële sterkte van deze leveranciers? Welke signalen ontvang je rondom verandering in de financiële situatie van je leveranciers? En ben je zelf bereid en in staat om financiële ondersteuning te bieden aan de meest kritische leveranciers? De impact vanuit de ‘demand’ kant wordt volgens Sheffi nog veel groter dan de impact vanuit de ‘supply’ kant. Een veranderende en afnemende vraag vanuit consumenten leidt tot uitdagingen in forecasting van voorraadniveaus, maar ook voor de forecasting van cashflow.
Wat is het effect van uitstel betaaltermijnen?
In tijden van crisis reageren vele bedrijven helaas met het uitstellen van betaaltermijnen richting leveranciers. Tijdens en na de financiële crisis van 2008/2009 was dit niet anders. Onder andere Action kwam hiermee vorige week in het nieuws, maar dit is zeker niet het enige bedrijf waar dit gebeurt. Wanneer grote en kredietwaardige bedrijven betaaltermijnen uitstellen richting kleinere en minder kredietwaardige leveranciers, drukken zij financiële kosten de keten in. Dit benadeelt de hele keten, een eerstelijnsleverancier zal vervolgens kijken of hij later kan betalen aan de tweedelijnsleverancier. Er bestaan gelukkig ook goede voorbeelden. Zo bracht Unilever naar buiten om noodlijdende leveranciers juist eerder te gaan betalen.
Wat is mogelijk met (reverse) factoring?
Wanneer de nood voor cash hoog is, komt factoring als een populair alternatief om de hoek kijken. Het verkopen van een factuur aan een financiële instelling levert direct cash op, maar kan hoge kosten met zich meebrengen. Ook reverse factoring, waarbij de afnemer de goedgekeurde factuur doorzet naar zijn bank en door zijn bank laat voorfinancieren voor de leverancier, is actueel en meestal goedkoper dan factoring. Bank of England omschreef reverse factoring begin deze maand al als belangrijk middel tegen liquiditeitsdruk. Ook in Italië is (reverse) factoring actueel, waar retailers als Esselunga, PAM en CONAD in samenwerking met financieel dienstverleners bestaande financieringsprogramma’s hebben uitgebreid om massaal in te zetten op het voorzien van leveranciers met broodnodige liquiditeit.
Hoe verbeter je de cash flow situatie?
Snel inzicht in het order-to-cash proces
Het Lectoraat Supply Chain Finance, waar Christiaan de Goeij voor werkt, heeft een tool ontworpen waarmee bedrijven inzicht krijgen in het eigen O2C-proces, via de website www.ordertocash.nl . Bedrijven vullen kosteloos gegevens in over doorlooptijden van het O2C-proces, die anoniem verwerkt worden. Dit wordt alleen voor de grootste klant ingevuld, omdat het O2C-proces er anders uit kan zien voor elke klant. Na afloop wordt er automatisch een weergave van het eigen proces gegenereerd. Daarnaast wordt er aangegeven hoeveel liquiditeitswinst elke dag verbetering in het O2C-proces voor deze klant betekent. Op deze wijze kan een start worden gemaakt met het meten en monitoren voor liquiditeitsverbetering en kostenverlaging.
Voor de logistiek ligt een vraagafname in het vooruitzicht, en daarnaast bijvoorbeeld ook een maand als mei, waarin vakantiegeld wordt uitbetaald. Daarom is cash flow forecasting cruciaal nu. Wanneer komt geld binnen, wanneer gaat het er uit en wanneer voorzie je tekorten? Dit biedt voor potentiële financiers houvast om risico inschattingen te maken en sneller te kunnen financieren. Optimalisatie van het order-to-cash proces, via een kortere doorlooptijd van alle stappen tussen ontvangst order en uiteindelijke ontvangst van geld, is altijd belangrijk maar zeker nu.
Zijn er bruikbare alternatieven?
Goed contact met leveranciers en afnemers over betaaltermijnen is daarnaast noodzakelijk. Het uitstellen van betaaltermijnen richting belangrijke leveranciers kan als een boemerang terugkomen in de vorm van hogere inkoopprijzen en een verslechterde relatie. Stichting MKB-Financiering adviseert om te kijken waar aanbetalingen mogelijk zijn en daarnaast om mogelijkheden van specifieke financiële instrumenten te onderzoeken. Zo wordt (reverse) factoring genoemd, maar bijvoorbeeld ook ‘dynamic discounting’ waarbij een korting op de factuur wordt gegeven in ruil voor vroeg betalen zonder tussenkomst van de bank. Al is de noodzaak voor cash groot, toch is het vanwege de krappe marges in de logistiek belangrijk een goede afweging te maken tussen de kosten van financiële instrumenten en de liquiditeitsvoordelen.
Lees ook:Michiel Steenman promoveert op supply chain finance
