De Logistieke Hotspot-verkiezing van Logistiek.nl is dit jaar grotendeels een Brabants feestje geworden. Naast winnaar Midden-Brabant gooien namelijk ook West-Brabant (2e) en Oost-Brabant (4e) hoge ogen. Waarom is deze provincie – en de regio Tilburg-Waalwijk in het bijzonder - zo interessant voor logistieke activiteiten? De gunstige strategische ligging is volgens wethouder Frank Spierings sowieso een héél groot voordeel. Net als de beschikbaarheid van logistieke panden en de relatief grote en diverse pool aan medewerkers. De regio heeft een bewezen staat van dienst als toonaangevende logistieke hub met gevestigde namen in e-commerce en distributie. En – heel belangrijk – er is een actieve samenwerking tussen bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties.
Vanuit het samenwerkingsprogramma Midpoint Brabant Smart Logistics zijn Sandra Smits, operationeel directeur bij de Waalwijkse logistiek dienstverlener Kivits Drunen, Jorn Versteijnen, eigenaar van Versteijnen Logistics uit Tilburg, en Twan van Lankveld programmamanager van Midpoint Brabant aangeschoven. Smits: “Dit is een hele mooie symbolische bekroning voor de prestaties die we met elkaar binnen deze regio leveren. We willen de logistiek verder brengen. Laten zien wat we doen en wat we kunnen. En vooral, stappen zetten op het gebied van verduurzaming en innovatie. Het gaat in de logistiek allang niet meer alleen om de vierkante meters. Deze prijs laat zien dat we de juiste weg zijn ingeslagen.”
De logistieke sector is voor de regio van grote waarde, benadrukt de wethouder. “Eén op de zeven inwoners is werkzaam in de logistiek. Dat is echt ongekend. Hier in Waalwijk is het aandeel zelfs nog groter. Het is dan ook zaak om te investeren in het opleiden en het vinden van de juiste mensen om al die banen te kunnen behouden. Ik denk dat we hier als regio ook echt een koplopersrol vervullen.”
Strategische ligging
Om te beginnen is de ligging van de regio strategisch erg goed. De verbindingen naar Rotterdam over water en weg zijn uitstekend. Midden-Brabant is een prima locatie voor distributie in de Benelux en kent uitstekende verbindingen naar het Europese achterland via weg en spoor. De regio heeft bovendien een goede multimodale propositie met terminals in Waalwijk en Tilburg, waar de komende jaren fiks in geïnvesteerd gaat worden.
In de traditionele hotspots - waaronder ook in Midden-Brabant - is een flinke hoeveelheid hoogwaardige logistieke panden te vinden. Alhoewel er beperkt direct bouwgrond beschikbaar is, zijn in Tilburg en Waalwijk nog steeds grote nieuwe hoogwaardige bedrijvenparken in ontwikkeling. Ook wordt er volop gekeken naar interessante brownfieldlocaties. De gemeente Tilburg is proactief op dit terrein. Op de bestaande bedrijventerreinen wordt actief gekeken naar de mogelijkheden om kavels te herontwikkelen. De ontwikkeling van nieuwe terreinen levert uiteraard mogelijkheden op om bedrijven te verplaatsen en herontwikkeling te stimuleren. Goede voorbeelden daarvan zijn Rhenus Contract Logistics (A58), Decathlon (Kraaiven) en ID Logistics (Vossenberg).
In Waalwijk is er qua beschikbare grond wellicht nog wat meer mogelijk dan in de zustergemeente, vertelt wethouder Spierings. “We hebben hier de splitsing tussen de woonstad aan deze kant van de A59 en de locaties waar de bedrijven zitten. Ook dat biedt mogelijkheden. Er zitten zeker interessante grotere bedrijven - zowel qua volume als vloeroppervlakte - tussen die uitstekende kandidaten zijn om naar de andere kant te verhuizen. Maar dan moet je ze hiervoor wel kunnen verleiden en ze ondersteunen. Als je kijkt naar de bestaande industrieterreinen, zijn er zeker ook volop mogelijkheden om die te herontwikkelen.”
Werven van logistieke talenten
Er worden binnen de regio tal van initiatieven ontplooid om logistieke talenten te werven en personeel te behouden door verdere opleidingsmogelijkheden te bieden. Ook wordt er volop samengewerkt met scholen, opleidingen en kennisinstellingen. Zo is er onder meer een innige samenwerking tussen Tilburg University, Midpoint Brabant en elf logistieke dienstverleners voor de ontwikkeling van een toekomstvisie op de logistieke sector.
“Ook komen er regelmatig scholieren uit het voortgezet onderwijs bij ons over de vloer om een kijkje te nemen”, vertelt Jorn Versteijnen van Versteijnen Logistics. “Als sector kleeft er een bepaald imago aan ons. En het beeld dat er leeft, klopt niet. Wat er in de warehouses gebeurt, weten veel mensen niet. Het gaat om innovatie, technologie, AI. We willen vooral laten zien hoe sexy deze sector is. Deze wereld biedt echt grote mogelijkheden, ook voor de nieuwe generatie. Die groep proberen we te enthousiasmeren om te kiezen voor logistiek. Er zijn op alle niveaus mogelijkheden. Twan van Lankveld vult aan: “In een jaarlijkse imagocampagne inspireren we jongeren om te kiezen voor een carrière in dé logistieke hotspot van Nederland. Meer dan vijftig bedrijven ondersteunen deze videocampagne, waarin comedian Jochen Otten als gezicht fungeert.”
Niet voor alle banen in de logistiek is het eenvoudig om personeel te vinden. Voor een deel is de regio daarvoor afhankelijk van internationale medewerkers. Volgens de wethouder hangt er nog wel eens een negatieve lading rondom dit thema. Onterecht, stelt hij. Ze leveren immers een hele belangrijke bijdrage aan het succes van de bedrijven in de regio. Wel is het zaak om aandacht te houden voor de uitdagingen die er op de loer liggen als medewerkers plotseling geen werk meer hebben en op straat belanden. “Er is een convenant in ontwikkeling met de belangrijkste, bonafide uitzendbureaus om dit soort schrijnende gevallen zoveel mogelijk te voorkomen. We merken sowieso dat goed georganiseerde huisvesting voor veel minder problemen zorgt.”
Huisvesting internationale medewerkers
Binnen de gemeente Waalwijk is er afgelopen jaren hard gewerkt aan goede opvang en huisvesting van deze groep medewerkers, iets wat ook heel wat panelleden noteerden op hun antwoordformulier. “De eerste locatie ontstond als opvanglocatie voor vierhonderd Syrische vluchtelingen. Mijn voorganger heeft zich daar rond 2017/2018 voor ingezet. Maar wel met de afspraak dat de locatie na afloop van de periode gebruikt kon worden om internationale medewerkers te huisvesten.” Uiteindelijk kwamen de vluchtelingen niet en werd het pand gebruikt voor arbeidsmigranten. “Daarna zijn er nog eens vier van dit soort locaties op bedrijventerreinen bijgekomen. De ervaringen met dit soort huisvesting – we noemen het een campus - zijn echt heel positief. We merken dat er veel minder illegale bewoning is in de stad en dat er minder overlast is.”
Een ander belangrijk project is Smart Port Waalwijk, bedoeld om verduurzaming van de nieuwe binnenvaartterminal te ondersteunen. Waalwijk gaat een volledige duurzame binnenhaven ontwikkelen: ge-elektrificeerde binnenvaart, overslag en voor- en na transport met regionaal opgewekte hernieuwbare energie. De huidige binnenvaartterminal zal een nieuwe locatie krijgen direct aan de Maas waardoor met klasse V binnenvaartschepen gevaren wordt en verdere verduurzaming van het transport gerealiseerd zal worden. De nieuwe binnenvaartterminal zal ook gekoppeld worden aan het nieuwe bedrijventerrein dat in ontwikkeling is. Voorwaarde voor nieuwe te vestigen ondernemingen is dat men gebruik maakt van de containerterminal.
Zowel Versteijnen als Smits juichen de komst van de nieuwe binnenvaarthaven toe. Versteijnen Logistics en Kivits Drunen proberen op dit moment al zo optimaal mogelijk gebruik te maken van de mogelijkheden van multimodaal transport. Versteijnen: “Wij proberen de inbound zoveel mogelijk multimodaal te organiseren. Dus als we het zelf regisseren is dat makkelijk. Als we het zelf niet regisseren, dan proberen we dat met de klant af te stemmen. Vooral de stroom vanuit Antwerpen kan nog beter georganiseerd worden.” Smits vult aan: “Zeker als je kijkt naar alle bedrijven hier in deze regio en hun aanlevering en toelevering. Heel veel komt toch uit de havens van Rotterdam of Antwerpen. Dus iedereen is erbij gebaat dat daar meer verschillende mogelijkheden zijn om te zorgen dat die containers op een andere manier dan over de weg hiernaartoe komen.”
Problemen met netcapaciteit
Netcongestie is ook in Midden-Brabant een hot item. De gemeentes denken actief mee om dit aan te pakken. Zo wordt in Waalwijk voor een bedrijventerrein samen met de ondernemers, de energieleverancier en netbeheerder in kaart gebracht wat de mogelijkheden zijn om een energy hub te ontwikkelen waar het gevestigde bedrijfsleven stroom kan uitwisselen door gebruik te maken van de beschikbare capaciteiten. De regio bekijkt daarnaast ook de mogelijkheden van inzet van andere technieken die bijdragen aan de energietransitie, zoals warmteopslag van zonne-energie zodat deze op geschikte momenten ingezet kan worden om minder gas en stroom te gebruiken. Bij de ontwikkeling van de nieuwe bedrijventerreinen wordt de inzet van deze technologieën meegenomen.
Logistieke panden kunnen een grote rol spelen in het opwekken en opslaan van energie. Maar zowel Versteijnen Logistics als Kivits Drunen worden beperkt door de huidige problemen met stroomcapaciteit. “Ik wil zeker verduurzamen. Maar ik kan geen stroom terugleveren. Daarom heb ik geïnvesteerd in een installatie die genoeg oplevert voor eigen gebruik. En in een elektrische truck”, vertelt Versteijnen. Sandra Smits voegt toe: ”Wij regelen het zelf wel. De daken van onze dc’s liggen vol met zonnepanelen die onze koelhuizen rechtstreeks van stroom voorzien.”
Smits: “Ik denk echt dat een deel van het bedrijfsleven - vooral in de logistieke sector – harder wil dan op dit moment kan. Ze willen echt wel investeren en doen dit vaak ook. Maar het is waar dat je tegen dit soort uitdagingen aanloopt die komende jaren nog niet zijn opgelost. Het is vooral belangrijk om te kijken wat er wél kan. En daarvoor hebben we elkaar in de regio echt nodig”, benadrukt Smits. En dat is precies de kracht van deze regio, besluit wethouder Spierings. “Er is volop werk aan de winkel. Maar we weten elkaar te vinden, helpen elkaar waar nodig. En gaan gezamenlijk de uitdagingen aan. Deze uitslag is in mijn ogen een belangrijke erkenning voor het harde werk dat afgelopen jaren in deze regio is verricht.”
Bekijk hieronder foto's van de uitreiking (foto's Bert Jansen):
